Każdemu z nas zdarzy się czekać na ważny przelew – czy to ten wykonany przez nas, czy ten, który ma się pojawić na naszym koncie. Czasami pieniądze wysłane na konto pojawiają się na nim prawie natychmiast bądź tego samego dnia, innym razem trwa to zdecydowanie dłużej. Warto zdawać sobie sprawę skąd pojawiają się tego rodzaju opóźnienia, aby uniknąć zbędnych nerwów czy nieprzyjemności.

 

Tajemniczy ELIXIR – co to jest?

Choć nazwa wydaje się być rodem ze świata Harry’ego Pottera, jest to po prostu system, który obsługuje detaliczne rozliczenia międzybankowe w Polsce. Funkcjonuje on od roku 1994, kiedy to został przygotowany przez Krajową Izbę Rozliczeniową SA. Co istotne, banki nie są zobowiązane do godzin podanych przez Izbę i mogą samodzielnie ustalać kiedy przyjmują zlecenia płatnicze. Każdy bank podaje swój ”rozkład jazdy”, dzięki czemu klienci mogą sprawdzić godziny księgowania przychodzących płatności.

 

Na czym to wszystko polega?

Za pośrednictwem systemu ELIXIR banki komunikują się ze sobą za pomocą elektronicznych komunikatów. Komunikaty te zawierają dane o poleceniach przelewu, poleceniach zapłaty czy o płatnościach na rzecz urzędów skarbowych. Trzy razy dziennie – oczywiście w dni robocze – izba rozliczeniowa zajmuje się podsumowaniem przelewy przychodzące i wychodzące z każdego z banków a następnie ustala tzw. pozycję netto każdego z uczestników.

Czym jest wspomniana wyżej ”pozycja netto”? Jest to kwota, jaką bank jest zobowiązany przekazać do innych banków lub od nich otrzymać. W sytuacji, jeżeli suma wychodzących płatności jest wyższa niż płatności przychodzących – bank przekazuje płatności innym bankom, natomiast w odwrotnej sytuacji – otrzymuje je od nich.

Po ustaleniu tego, który bank ma otrzymać pieniądze, a który przekazać je dalej, następuje rozrachunek. Korzystając z rachunków prowadzonych w NBP banki kolejno przekazują sobie nawzajem pieniądze. Taki rozrachunek to najprostsza metoda rozliczeń pomiędzy bankami, a ponadto wyjątkowo skuteczna i szybka.

 

Kiedy ELIXIR działa? Kiedy dojdzie przelew?

Każdy bank ustala harmonogram trzech sesji – przychodzących oraz wychodzących. Wyjątkiem jest ostatni dzień grudnia, kiedy to nie odbywa się sesja wieczorna. Trzeba jednak pamiętać również o tym, że system nie działa również w weekendy czy dni ustawowo wolne od pracy.

Co istotne dla klientów banku, minimalny czas rozliczenia przelewu międzybankowego z wykorzystaniem systemu ELIXIR to około 2 godziny. Poranna sesja rozrachunkowa trwa w godzinach 10:30 – 11:00, popołudniowa sesja rozrachunkowa: 14:30 – 15:00, natomiast wieczorna sesja rozrachunkowa – 17:00 – 17:30. Każdy bank ma swoje własne sesje przelewów wychodzących i przychodzących, których pory można sprawdzić na odpowiednich stronach internetowych czy na stronie wybranego banku.

 

Europejska receptura na ELIXIR idealny

W marcu 2005 roku został uruchomiony Euro ELIXIR – nowoczesny i uniwersalny system, który jest odpowiedzią na integrację europejskich systemów płatności. Pozwala on na przetwarzanie transakcji w euro, zarówno między bankami w Polsce, jak i tymi wysyłanymi za graniczę. Usługa ta może funkcjonować w ramach zintegrowanej infrastruktury Europejskiego Obszaru Płatności.

 

A co jeśli czas to pieniądz?

Blisko 5 lat temu został uruchomiony system Express ELIXIR, który pozwala na zrealizowanie natychmiastowych płatności. Jest to rozwiązanie dla każdego, komu zależy na czasie – wówczas istnieje możliwość wykonana przelewu natychmiastowego, który będzie zrealizowany poprzez system Express ELIXIR.

Taki przelew może być zrealizowany przez 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, 365 dni w roku. Co ważne, może być to tylko płatność realizowana w złotych. Środki, które służą do rozliczania płatności w systemie Express ELIXIR utrzymywane są na rachunku powierniczym. Taki rachunek jest prowadzony przez Narodowy Bank Polski specjalnie na potrzeby tego właśnie systemu. Większość banków jednak nakłada dodatkowe warunki, aby móc złożyć dyspozycję takiego przelewu oraz drobne opłaty rzędu kilku złotych.

Źródła: